پل خواجو

پل خواجو یا «پل شاهی» که از اواخر دورهٔ‌ تیمورى شالوده‌‌هایى داشته است ، به امر شاه‌عباس دوم در سال ۱۰۶۰ هجرى به صورت امروزى آن ساخته شد. غرفه‌هاى آن با تزئینات کاشى‌کارى و نقاشى پوشیده شده است.

پل خواجو به هنگام طغیان آب زاینده‌رود ، منظره‌اى دیدنى مى‌یابد. براى اقامت موقتى شاه صفوى و خانوادهٔ او در وسط پل ساختمان مخصوصى که به نام «بیگلربیگی» شهرت دارد ، بنا شده است.

 این ساختمان هم‌اکنون نیز وجود دارد و اتاق‌هاى آن داراى تزئینات نقاشى است. نام اصلى این پل در مآخذ دوران صفوى ، «پل شاهی» آمده است و «خواجو» نامى است که طى دو قرن اخیر ، به مناسبت مجاورت با محلهٔ‌ «خواجو» ، به آن اطلاق شد.

 نام این پل هیچ ارتباطى با نام شاعر قرن هشتم هجرى ، ‌ یعنى خواجوى کرمانى ندارد.

تا اوایل عصر صفوى ، محلهٔ بزرگ و باصفاى اصفهان؛ یعنى محلهٔ «خواجو» به محلهٔ باغ‌کاران ، ‌ کوطراز ، طراز‌آباد و حسن‌آباد معروف بود.

 نام خواجو که هنوز هم به این محل اطلاق مى‌شود ، تحریفى از کلمه و عنوان «خواجه» است که به مناسبت سکونت بزرگان و خواجه‌هاى عصر شاه‌عباس اول نام‌گذارى شده است.

این پل در سال‌هاى نه چندان دور به نام‌هاى «پل شیراز» و «پل بابارکن‌الدین» معروف بوده است.

در گوشه‌های ضلع شرقی پل خواجو دو شیرسنگی وجود داردکه ظاهراً" نماد سپاهیان بختیاری محافظ اصفهان و زاینده رود هستند.

این پل دارای ۲۴ دهانه‌است که از مکعب‌های به دقت تراش‌خورده ساخته شده و در بخش میانی، با سدهای چوبی برای گرفتن جلو رودخانه مسدود گردیده‌است.

خواجو یکی از پل‌هایی است که در تنظیم جریان آب در رودخانه به دلیل وجود دروازه بند یا دریچه در زیر قوس‌هایش نقش داشته است. هنگامی که دریچه‌های سد بسته می شده است، سطح آب در پشت پل بالا امده سبب تسهیل آبیاری باغ‌های بسیاری در طول بالادست این پل می شده است.